تفاوت و تشابه اصلاح طلبی و اصولگرایی! “آرش رحیمی”

اختصاصی/رشت-گیلان: اصلاح طلب و اصولگرا؟ دو واژه ای که همواره در بحث و جدل های سیاسی کشور به کار برده می شود.

احزاب و گرایشات سیاسی در هر کشوری بسیار متنوع می باشد. در ایران، اصلاح طلبان و اصول گرایان دو طیف اصلی سیاست تشکیل می دهند.

اما، به واقع اصلاح طلب کیست و اصولگرایی به چه معناست؟

در این چند سطر می خواهیم به طور اجمال به معرفی این دو واژه پر کاربرد در سیاست ایران بپردازیم:

همواره در کشورهای مختلف، با گذشت زمان و بنا به عوامل متعددی، تغییرات زیادی صورت می پذیرد. به طور مثال در انگلستان، مذهب کاتولیک و سلطنت مطلقه وجود دارد. در فاصله بین دو انقلاب انگلستان، (انقلاب ۱۹۶۴ و انقلاب ۱۹۸۸ ) برای تغییر اوضاع موجود که همان مذهب دگم کاتولیک و سلطنت مطلقه می باشد، مفاهیمی همچون پروتستان و سلطنت مشروطه اضافه شده است. پس از این دوران روشنگری و انقلاب صنعتی، تغییرات عمده ای چه در اذهان و چه در واقعیت بوجود آمده که در واقع وضعیت فعلی مغرب زمین نیز نتیجه ی همین غربال گری است. اما در ایران، به دلیل تفاوت در تاریخ و جغرافیا و فرهنگ، این تغییرات به صورتی دیگر آغاز شد.

امیر کبیر، عباس میرزا، طالب اُف، آخوندزاده، تقی زاده و خاتمی هر کدام پایه گذار نوعی تغییرات در کشور بوده اند که البته امیرکبیر و خاتمی به نوعی در این امر موفق تر و تأثیرگذارتر از سایرین به حساب می آیند.

همواره تغییرات از یک سری الگوهایی پیروی می کند. به طور مثال تغییر یا از رأس هِرَم و از سوی حکومت شکل می گیرد، یا از کف هِرَم و از جانب مردم. همچنین این تغییرات می تواند از بطن جامعه و توسط جامعه مدنی رخ دهد.  یا این که تلفیقی از هر سه حالت مذکور باشد.

ولی آیا تا به حال در کشور ما، تغییرات به صورت همه جانبه و تلفیقی رخ داده است؟

پاسخ به این سوال بسیار سهل و ساده است: خیر. بنابراین به راحتی می توان دلیل انجام نشدن اصلاحات و تغییرات اساسی و کارساز را در جامعه متوجه شد.

آنچه که مسلم است این است که تمامی نظام های فکری دارای اصول و قواعد خاصی هستند. همچنین هیچ نظام حکومتی و فکری، عاری از اصول نیستند و بدون پایبند بودن به این اصول، راه به جایی نخواهند برد. با توجه به اصول اساسی مهم و غیرقابل تغییر نظام حکومتی ما، یعنی جمهوریت و اسلامیت، در واقع هم اصلاح طلبان و هم اصولگرایان به افرادی اطلاق می شوند که التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.

اما از نظر سلیقه ای و آنچه که در جامعه  بدان اصلاح طلب یا اصولگرا اطلاق می شود، “اصلاح طلب” یعنی مشوق پویایی و حرکت و “اصولگرایی” یعنی نوعی محافظه کاری در اداره امور و عدم انعطاف برابر تغییر.

به عبارت بسیار ساده تر: اصولگرایی وضع موجود را مقبول می داند و اصلاح طلب وضع مطلوب را.