بندر انزلی

بندر انزلی

بندر اَنزَلی یکی از مهمترین شهرهای گردشگر پذیر (توریستی)،از مراکز مهم اقتصادی و یکی از قطب‌های ورزشی در ایران است،و بخش مرکزی شهرستان انزلی محسوب می‌شود. این شهر دارای اولین و بزرگترین بندر ایران در سواحل جنوبی دریای کاسپین است و در استان گیلان واقع شده است. شهر انزلی پس از مرکز استان (رشت)، دومین شهر پر جمعیت استان گیلان بوده و یکی از متراکم ترین شهرهای ایران از لحاظ تراکم جمعیت محسوب می‌شود.از این شهر با نام انزلی بارها در تاریخ یاد شده است و طی قرون متمادی راه مهم ارتباط اقتصادی، تمدن مشرق و مغرب محسوب میشده‌است..انزلی از شهرهای باستانی ایران کهن می‌باشد. مردم انزلی از تیره کادوسیان، بر اثر روابط خوب با پارسیان و همکاری ایشان با کورش هخامنشی در لشکر کشی‌های وی نام محل خود را از روی سرزمین (انزان)،(انشان پارس) انتخاب کرده و یونانی‌ها نیز به آن (انزلوی) می‌گفتند. این واژه به زبان پهلوی (انزلگ) و به عربی (انزلج) شده است. خلیج انزلی محلی امن برای پهلو گرفتن کشتی‌های بزرگ تجاری و ماهی گیری بوده است. این شهر بعنوان پر باران ترین شهر ایران همواره و از گذشته به شهر باران شناخته شده بود.، شهر انزلی دارای آب و هوای معتدل مرطوب است و میزان بارندگی آن بسیار بالاست به طوریکه سالانه متوسط ۱۸۹۲ میلی‌متر بارندگی در این شهر گزارش می‌شود، میزان رطوبت نسبی در این منطقه درسال بین ۷۱ تا ۹۷ درصد در نوسان است..شهر انزلی در غرب استان گیلان قرار داشته و به واسطه سواحل کاسپین و تالاب بین‌المللی بندر انزلی از چند جزیره و شبه جزیره تشکیل شده است که به واسطه پل به هم مرتبط هستند.نام انزلی به پیشینه تاریخی اش در بیشتر شهرهای اروپایی شناخته شده است و به لحاظ وجود گمرک وارتباط تجاری از زمان‌های دور نزد تجار ایرانی و خارجی به دروازه اروپا شهرت یافته بود و اهالی این شهر به واسطه بندری بودن، بسیار زودتر از سایر نقاط ایران با دستاوردهای غرب آشنا شدند..

 

نام

انزلی، اولین و تنها نامی است که برای این منطقه در طول تاریخ مورد استفاده قرار گرفته است که بدون شک این نام برگرفته از موقعیت جغرافیایی این شهر بین تالاب بین‌المللی انزلی و دریای کاسپینمی‌باشد و تنها در دوران سلطنت خاندان پهلوی (از ۱۳۰۴ تا ۱۳۵۷) اسم آن به «بندر پهلوی» یا پهلوی تغییر داده شده بود ولی پس از انقلاب اسلامی اسم دیرین خود “انزلی” را بازیافت. از میان تعریف‌های مختلف که درباره واژه «انزلی» وجود دارد قابل قبول ترین معنی «انزل به معنی لنگر» انزلی = لنگرگاه و «انزل: انشان» می‌باشد که کلمه انزلی تحریف شده «انزان – انشان» به معنی گذرگاه و دروازه‌است که می‌بینیم از گذشته نیز انزلی را دروازه اروپا و ایران می‌نامیدند و در بسیاری از نوشته‌ها هم آمده‌است. در زبان یونانی نیز واژه‌هایی نظیر «انزلیوس و انزلیا» وجود دارد به معنی «مرداب» که این دیدگاه را به وجود می‌آورد که نام این منطقه که صاحب یکی از بزرگترین مرداب‌های جهان «مرداب انزلی» است به زمانی قبل از آغاز شهرنشینی در این منطقه باز می‌گردد. زیرا پیدایش جزیره و مرداب در این منطقه از قدمتی ۱۵۰۰۰ ساله برخوردار است.

خواهرخوانده انزلی

خواهرخواندگی قراردادی است بین دو شهر که برای ایجاد همبستگی و اتحاد بیشتر انسانی و فرهنگی بسته می‌شود. مفاد این قراردادها موضوعات فرهنگی اقتصادی و بازرگانی و اخیراً ورزشی را شامل می‌شود. خواهرخواندگی اصطلاحی است که از ادبیات اروپا وارد دیگر کشورها شده است. علت بکارگیری واژه خواهرخواندگی به این اعتبار است که در بیشتر زبانهای دنیا واژه شهر مونث است معمولاً دو شهر برای خواهر خواندگی باید دارای تشابهاتی باشند مثلاً دو شهر تاریخی، دو شهر علمی یا دانشگاهی و یا دو بندر و یا حتی دو سمبل مشترک باشند که این انگیزه را ایجاد کند. رونق و رواج گردشگری بین دو شهر خواهرخوانده و نامگذاری متقابل نام خیابانهایی به نام شهر خواهر خوانده از جمله نتایج اعلام خواهرخواندگی شهرها است.

دربهار سال ۱۳۹۰ بندر انزلی به خواهر خواندگی شهر سرابهای مصفای ایران زمین “نهاوند” در آمد. شهرستان نهاوند پایتخت ایران در زمان یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانیان بوده است. بایستی خاطر نشان کرد انزلی تا پیش از این با شهرهای خارجی هوء در ویتنام، قازان در تاتارستان و بندر اوکتائو در قزاقستان خواهرخوانده شده بود.

وضعیت طبیعی

جغرافیا

بندر انزلی در طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۲۸ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۲۸ دقیقه واقع شده‌است و ارتفاع آن از سطح دریا منهای ۲۶ متر می‌باشد. بندرانزلی از شمال به دریای کاسپین از جنوب به شهرستان صومعه سرا از شرق به شهرستان رشت و از غرب به شهرستان رضوانشهر متصل می‌باشد. شهرستان بندرانزلی در ناحیه‌ای کاملاً جلگه‌ای به صورت طولی و در ساحل دریای کاسپین واقع شده و دارای آب و هوای معتدل مرطوب می‌باشد. بخشی از محیط زیست طبیعی این شهرستان را دریا(۴۰ کیلومتر نوار ساحلی) و بخش مهم دیگر را اکوسیستم ارزشمند تالاب انزلی تشکیل می‌دهد. نام انزلی به پیشینه تاریخی اش در بیشتر شهرهای اروپایی شناخته شده‌است. فاصله بندر انزلی تا تهران ۳۸۰ کیلومتر، تا مرکز استان ۴۰ کیلومتر و تا اولین فرودگاه ۳۵ کیلومتر می‌باشد.

فشار هوا

میانگین فشار هوای QFE ایستگاه انزلی ۱۰۱۹/۳ هکتوپاسکال می‌باشد. این مقدار از کمترین فشار که حدود ۱۰۱۲ هکتوپاسکال در ماه ژوئیه و بیشترین آن که حدود ۱۰۲۴ هکتوپاسکال در ماه دسامبر می‌باشد متغیر است. حداقل فشار QFE ثبت شده طی دوره آماری مورد مطالعه ۹۹۴/۸ هکتوپاسکال در ۲۹ ژوئن ۱۹۹۵ و حداکثر آن ۱۰۴۹/۲ هکتوپاسکال در ۱۶ مارس ۱۹۹۰ می‌باشد.

مردم

اشتغال

در گذشته شغل اکثریت مردم بندر انزلی صیادی (ماهی‌گیری) بوده‌است. برنج کاری و کشاورزی نیز از دیگر مشاغل سنتی بندر انزلی محسوب می‌شود که کماکان در روستاهای شهرستان انزلی مرسوم می‌باشد. امروز مردم این شهر بیشتر به مشاغل اداری، دولتی و آزاد اشتغال دارند.

سوغات بندر انزلی

انواع ماهیان کاسپینی عمده ترین سوغات خوراکی این شهرستان است ولی انواع سبزیجات محلی، زیتون، سیر و ترشیجات محلی نیز برای عرضه به مسافران وجود دارد. بندر انزلی مرکز تولید بسیاری از صنایع دستی چوبین و همچنین صنایع مروار بافی است. بازار ماهی و بازار محلی شنبه بازار فرصتی برای خرید سوغات و یا تهیه خوراکی‌های محلی برای ایام اقامت در این شهر ساحلی است. از شیرینی‌ها می‌توان به حلوا عسلی، کاکا، نباتی و… اشاره کرد.

 

قدمت مساجد:

ساخت مساجد در شهر بندر انزلی از قدمت بالایی برخوردار است هر چند از تاریخ دقیق احداث اولین مسجد انزلی اطلاعاتی موثقی در دست نیست اما رابینو در سال ۱۹۱۱ میلادی مصادف با ۱۲۹۰ شمسی چنین می‌نویسد: چهار مسجد بنام مسجد خان که با یک تکیه بوسیلهٔ مرحوم هاشم خان انزلی در اواخر دوره سلطنت محمد شاه ساخته شده و به آن مسجد جامع  هم می‌گویند، مسجد سرخی که بوسیله طایفه سرخی ساخته شد، مسجد استاد محمد رضی که بنام آخر مسجد نیز معروف است بوسیله استاد محمد رضی بنا شده و به تازگی بوسیله عمید همایون مرمت گردید و مسجد تازه که بوسیله مرحوم حاج شفیع آقا مجتهد بنا گردید.

 

قدمت کلیسا:

ارامنه در انزلی کلیسا و گورستان دارند که اکنون جزو بناهای تاریخی بندرانزلی محسوب می‌شوند. در گذشته جمعیت ارامنه انزلی به ۴۰۰۰ خانوار می‌رسید که امروز شمار ارامنه انزلی حدود ۲۳ خانوار و کمتر از ۵۰ نفر می‌رسد.

جمعیت شهری

جمعیت شهرستان انزلی در سال ۱۳۷۰ش، برابر با: ۱۲۲٫۰۶۸ نفر بوده که بر اساس آمار سال ۸۵ جمعیت این شهرستان ۱۳۳٫۱۳۴ نفر بوده که جمعیت شهر بندر انزلی در سال ۱۳۷۵ ش برابر با: ۹۸۵۴۴ و در سرشماری سال ۱۳۸۵ برابر با: ۱۱۰۶۴۳ نفر می‌باشد. مساحت شهرستان انزلی بالغ بر ۲۷۵ کیلومتر مربع می‌باشد که سهم مساحت شهری آن ۴۹٫۳۱ کیلومتر مربع بوده و با توجه به تمرکز جمعیت، شهر انزلی یکی از متراکم ترین شهرهای ایران است.

 

منطقه آزاد انزلی

بنا به تعاریف بین‌المللی منطقه آزاد محدوده حراست شده بندری و غیر بندری است که از شمول برخی از مقررات جاری کشور متبوع خارج بوده و با بهره‌گیری از مزایایی نظیر معافیت‌های مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی، عدم وجود تشریفات زاید ارزی، اداری و مقررات دست و پاگیر و همچنین سهولت و تسریع در فرایندهای صادرات و واردات با جذبسرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری به توسعه سرزمین اصلی کمک می‌نماید.در بین مناطق آزاد کشور، منطقه آزاد انزلی نیز علاوه برداشتن مزیت‌های قانونی مانند معافیت‌های مالیاتی، گمرکی و ارزش افزوده و عدم نیاز به صدور روادید جهت ورود و خروج اتباع خارجی و… از مزیت‌های دیگری نظیر قرار گرفتن در مسیر کریدور شمال – جنوب، قرار گرفتن در مسیرراه آهن در حال ساخت قزوین – رشت – انزلی، همجواری با بنادر شمالی دریای کاسپین و وجود بازارهای مناسب و پرجمعیت کشورهای CIS، قفقاز و آسیای میانه و … برخوردار بوده که این موارد فرصت‌ها و جذابیت‌های بسیار مناسبی را برای انجام سرمایه‌گذاری در آن به وجود آورده است،

اطلاعات تکمیلی

منطقه آزاد انزلی شامل محدوده وسیعی از شهر بندر انزلی به مساحت ۳۲۰۰ هکتار خشکی و ۴۰ کیلو مترمربع آبی، که منطقه ویژه اقتصادی سابق، شهرک زیبای صنعتی حسن رود و محدوده بندری اداره کل بنادر و کشتیرانی گیلان را نیز دربر می‌گیرد. این امر مطلوبیت و جاذبه منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی انزلی و اختیارات قانونی آن را برای ارائه تسهیلات در زمینه تخلیه و بارگیری و سایر امور ارتقاء داده‌است. منطقه آزاد تجاری – صنعتی انزلی در دو قسمت جداگانه در شرق و غرب شهرستان بندر انزلی ایجاد می‌شود و هر یک از مناطق پتانسیل خاص خود را دارد که ذیلاً به آن اشاره گردیده‌است. پتانسیل قسمت شرقی شامل تاسیسات بندری و گمرک، شهرک صنعتی، اراضی منابع طبیعی و مجاورت با تالاب انزلی می‌باشد. پتانسیل قسمت غربی شامل اراضی مناسب طبیعی، تراکم کم جمعیت و مناطق مسکونی، غالب زمین‌های زیر کشت برای صیفی کاری و باغات و کم ترین مقدار زمین جهت شالی کاری، دسترسی به ساحل مناسب و وجود اماکن و تاسیسات تفریحی و توریستی در منطقه.

تاسیسات بندری کاسپین

تاسیسات بندری کاسپین انزلی دارای زمینی به مساحت ۳۷۰ هکتار و ۲۲ پست اسکله و ظرفیت تخلیه و بارگیری ۱۱ میلیون تن کالا در یک شیفت کاری خواهد بود. همچنین این بندر دارای دو موج شکن است که هریک به طول ۱/۶ کیلومتر می‌باشد. بندر کاسپین قابلیت پهلوگیری کشتی‌هایی با آبخور ۹ متر و ظرفیت ۱۲ هزار تن کالای تجاری و ۲۰ هزار تن کالای نفتی را خواهد داشت.

از مهمترین مزایا و امکانات این بندر را می‌توان به دارا بودن ترمینال‌های نفتی، فله خشک، راه آهن، کانتینری، بار و مسافر و همچنین ایجاد مراکز تعمیراتی، پشتیبانی برای کشتی‌های داخلی و خارجی اشاره کرد.

کریدور شمال به جنوب

تکمیل طرح راه‌اندازی راه آهن قزوین، رشت و بندر انزلی می‌تواند کمک شایانی در رشد اقتصادی ایران و به طبع استان گیلان و بندر انزلی باشد. تکمیل این طرح می‌تواند تاثیر به سزایی در رشد صنعت حمل و نقل در ایران داشته باشد. موقعیت استراتژیک بندر انزلی در در دریای کاسپین و هزینه کمتر حمل و نقل بار از طریق راه آهن و کشتی موجب افزایش اهمیت اتمام هر چه سریعتر این طرح می‌گردد. خط‌ آهن قزوین – رشت – انزلی – آستارا به عنوان یکی از قطعات کریدور شمال به جنوب برای منطقه اهمیت دارد. در صورت تکمیل این کریدور بسیاری از کشورها ترجیح می‌دهند به دلیل کوتاه بودن طول مسیر و ارزان شدن هزینه‌های حمل و نقل، جابه‌جایی کالای ترانزیتی خود را از طریق این کریدور و کشور ایران انجام دهند که این امر موجب افزایش درآمد کشور از محل ترانزیت خواهد شد.

صنعت گردشگری

دریای کاسپین، سواحل ماسه‌ای، تالاب بین‌المللی انزلی، پل‌های تاریخی انزلی و غازیان، پارک ساحلی (بلوار)، کاخ موزه نیروی دریایی، موج شکن، مناره یا برج ساعت، عمارت قدیمی دادگستری برخی از دیدنی‌های شهر انزلی بشمار می‌روند که منطقه آزاد تجاری، اقتصادی و موقعیت استراتژیک شهر انزلی از لحاظ جاده‌ای سالانه موجب جذب تعداد زیادی توریست و گردشگر داخلی و خارجی می‌باشد.

اولین‌های بندر انزلی دروازه ایران و اروپا

بندر انزلی در سالیان دور لقب دروازه ایران و اروپا را یدک می‌کشید. موقعیت استراتژیک اولین بندر شمال ایران سبب شد تا این شهر بسیار زودتر از بسیاری از شهرهای ایران با فرهنگ و دست آوردهای غربی آشنا شوند و در بسیاری از موارد جزو اولین‌ها باشد:

• روشنائی برق قبل از سال ۱۲۷۹ خورشیدی بعنوان اولین شهر در ایران که دارای روشنایی گردید.
• گمرک بندر انزلی، دارای پیشینه‌ای بیش از ۳۰۰ سال است.
• اداره شیلات بندر انزلی، بیش از ۱۵۰ سال پیشینه دارد.
• اولین بلدیه در ایران که اکنون بنام شهرداری مستعار است در این شهر تاسیس گردید ۱۲۷۶ هجری شمسی.
• آموزش و پرورش قبل از سال ۱۲۷۱ خورشیدی و اکابر شبانه آن هم دروس دبیرستانی قبل از سال ۱۲۹۰ خورشیدی .
• چاپخانه قبل از سال ۱۲۸۶ خورشیدی.
• بهداری قبل از سال ۱۲۷۶ خورشیدی که بوسیله بلدیه اداره می‌شد.
• شیروخورشیدی سرخ (جمعیت هلال احمر) ۱۳۰۴ خورشیدی.
• تلفن قبل از سال ۱۲۷۷ شمسی و پست و تلگراف نیز جلوتر از بسیاری شهرهای ایران.
• نظمیه (شهربانی) قبل از سال ۱۲۸۶ خورشیدی.
• راه آهن حدود سال ۱۲۶۹ خورشیدی در یکی از روستاهای انزلی.
• هواشناسی قبل از سال ۱۲۸۰ خورشیدی.
• اولین پل متحرک ایران ۱۳۱۴.
• سردخانه نخستین بار در انزلی و حسن کیاده.
• اولین سردخانه صنعتی ۱۲۹۰ به منظور نگهداری مواد غذایی در بندر انزلی ساخته شد.
• اولین کارخانه سوسیس سازی ۱۳۱۷ شمسی.
• اولین کارخانه چوب بری و لیمونادسازی، تصفیه خانه نفت، برنجکوبی در این شهر راه‌اندازی شد.
• اولین سالن نمایش تئاتر و اولین استدیو فیلم سازی به همت ابراهیم مرادی اولین کارگردان سینمای بلند ایران
• اولین نشریه ورزشی در ایران توسط پهلوان عزیز وکیل منفرد پدر ورزش گیلان و موسس سومین باشگاه ورزشی ایران، باشگاه گیو بندر انزلی در سال ۱۳۳۹ ه ق.

اولین نیروی دریایی شمال ایران

از حرکات مهم در دوران نادر شاه را می‌توان تلاش برای تشکیل نیروی دریایی ایرانی در دریای کاسپین نام برد. او برای نیل به این هدف جان التون انگلیسی را برای تاسیس یک کارخانه کشتی سازی در انزلی منصوب کرد و لقب جمال بیگ به او داد. او که قبلاً دو کشتی در قازان برای رود ولگا ساخته بود، از طرف نادرشاه مامور شد که سواحل کاسپین را بررسی کند. او موفق شد یک کشتی با ظرفیت ۲۰ توپ بسازد که گزارش شده بهتر از کشتیهای روسی در کاسپین بود.

اسکله انزلی

اسکه انزلی یا مجتمع بندری انزلی بندرگاهی در جنوب دریای کاسپین واقع در شهرستان انزلی است. این بندرگاه دارای رتبه سوم بین بنادر کشور بعد از امام خمینی و بندر شهید رجایی(بندر عباس) از لحاظ تناژ تخلیه و بارگیری است؛ و تاکنون برای این مجتمع بندری نامی انتخاب نشده و نام این مجتمع بندری منصوب به شهر بندر انزلی است.

تاریخچه اسکله انزلی

این اسکله در سال ۱۳۰۶ که تحت مدیریت کشور روسیه بود، به مقامات دولتی وقت تحویل داده شد و در سال ۱۳۰۱ نیز اولین کشتی توسط آلمانیها از اروپا به بندر انزلی آورده شد. در سال ۱۸۹۵ میلادی برابر با ۱۲۷۴ خورشیدی کار بنای موج شکن غازیان به طول ۷۵۰ متر و موج شکن انزلی به طول ۵۲۰ متر شروع و درسال ۱۹۱۴ میلادی برابر ۱۲۹۳ خورشیدی پروژه احداث موج شکن‌ها پایان یافت.

عکسهای قدیمی و تاریخی از بندر انزلی

 

• 

  میدان پهلوی ۱۳۲۳

• 

  بندر انزلی ۱۲۵۲ هجری شمسی

• 

  پل متحرک بندر انزلی

• 

  گمرک انزلی و پل غازیان

• 

  خیابان شاپور غازیان (طالقانی فعلی)

• 

  تاکسی شهری بندر انزلی

• 

  مسیر انزلی به طهران در عهد قاجار

• 

  گمرک بندر انزلی

• 

  اهالی انزلی در جشن تاسیس بلدیه

• 

  گمرک انزلی عهد قاجار

• 

  بازدید رئیس اداره معارف انزلی مدرسه فردوسی

• 

  میدان انزلی

• 

  اداره بندر با بیش از ۲۰۰ سال قدمت

• 

  پاسبانان نظمیه، رئیس بلدیه انزلی و برخی از اهالی در مسجد قائمیه

 

اماکن دیدنی و تاریخی بندر انزلی

ردیف	نام مکان	نوع مکان	توضیح
۱	مرداب انزلی	طبیعی	مرداب بین‌المللی انزلی، زیباترین و بزرگترین مرداب دنیا است. تالاب انزلی سواحلی پوشیده از نیزار و گل‌های دریایی رنگارنگ و نیلوفر دارد و قایقرانی و اسکی، شکار، ماهیگیری و گردش با قایق از تفریحات رایج در آن است. در زمستان‌ها هزاران پرنده دریایی بخصوص قوهای زیبا به این محل مهاجرت می‌کنند. به علت فراوانی گل‌های نیلوفر، مرداب به جزیره گل‌ها نیز معروف است. انواع ماهیان و گیاهان در مرداب وجود دارند
۲	ساحل انزلی	طبیعی	آنچه سواحل انزلی را از سواحل دیگر شهرهای حاشیه دریای خزر متمایز می‌سازد، عمومی بودن سواحل آن است که در دسترس همگان قرار دارد، در حالی که سایر سواحل دریای خزر مورد دخل و تصرف بخش خصوصی قرار گرفته و مسافران محترم باید از پشت دیوارهای بلند و ویلاهای اختصاصی به دریا بنگرند. در تابستان سال ۸۶ توسط سازمان منطقه آزاد انزلی طرح ساحلی شامل: نصب ۶۵ آلاچیق سنتی و بتنی، طرح شنای برداران و خواهران، زمین والیبال و فوتبال ساحلی، پارکینگ، سرویس بهداشتی، محل استقرار گروه امداد و نجات و سایر امکانات رفاهی برای گردشگران در حدود سه کیلومتر از نوار ساحلی منطقه ایجاد شده‌است.
۳	مناره انزلی	تاریخی	برج ساعت انزلی واقع در محوطه پشتی بازار سپه (میدان انزلی) که قدمت آن به سال ۱۸۱۵ میلادی می‌رسد، ۲۸ متر ارتفاع دارد و به منزله فانوس دریایی بوده‌است که در ساحل انزلی و در دل دریا مشاهده می‌شود. این فانوس در سال ۱۲۳۰ تا ۱۲۳۴ هجری قمری در زمان حکومت ناصرالدین شاهتوسط خسروخان گرجی حاکم وقت ساخته شده‌است و با روغن چراغ روشن میشده و برای راهنمایی دریانوردان به کار میرفته‌است. در سال ۱۳۰۷ شمسی پس از مرمت این برج، ساعتی چهار سو بر فراز آن استوار گردید که بعد از تعویض و تعمیر در سال ۱۳۶۹، تا به امروز به درستی کار می‌کند.
۴	موج شکن انزلی	تاریخی	موج شکن انزلی ۵۲۰ متر می‌باشد و کار ساختمان آن در سال ۱۲۹۳ شمسی کاملاً پایان پذیرفت.
۵	موج شکن غازیان	تاریخی	طول موج شکن غازیان ۷۵۰ متر بوده و کار ساختمان آن در سال ۱۲۹۳ شمسی کاملاً پایان پذیرفت.
۶	پل انزلی	تاریخی	این پل بین بندر انزلی و میان پشته برپا شده‌است. ساختمان این پل به همراه پل غازیان توسط مهندسان سوئدی در سال ۱۳۱۴ آغاز شد و در سال ۱۳۱۶ به پایان رسید. این پل ۵۰/۱۲۷ متر درازا، ۱۰ متر پهنا و از سطح آب ۵/۶ متر ارتفاع دارد. هم‌چنین دارای سه دهانه ثابت و یک دهانه متحرک به طول ۲۵ متر برای عبور کشتی‌ها است. این پل نیز هم چون پل غازیان، از بتون آرمه و تیرآهن ساخته شده‌است.
۷	پل غازیان	تاریخی	پل غازیان به میان پشته به طول ۲۱۰ متر و عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۸۵/۶ متر با ۵ دهانه که یک دهانه از آن به طول ۲۵ متر متحرک بوده‌است. هردو پل غازیان و انزلی ازبتون مسلح ساخته شده شروع ساختمان از اواخر تیرماه ۱۳۱۴ شمسی و پایان کار دراوایل تابستان ۱۳۱۶ شمسی یعنی مدت ۱۸ ماه بوده و در خرداد ماه ۱۳۱۷ مورد استفاده قرارگرفته و روز چهارشنبه هفتم آذر ماه ۱۳۱۸ شمسی به طور رسمی تحویل گردید. این دو پل وسیله کمپانی (سنتاب) آلمانی و شرکت‌های مختلف از جمله ((موتلا)) سوئدی ساخته شد و در نتیجه با احداث آن راه ارتباطی آذربایجان رشت – قزوین – تهران برقرارشد
۸	کاخ میان پشته	موزه تاریخی	کاخ میان پشته در سال ۱۳۱۲ شمسی بر روی کاخ خوشتاریا ساخته شده و دارای ۱۱ اتاق و یک سالن پذیرایی و چهار سرویس حمام و دستشویی با نمای بسیار زیباست. این کاخ در حال حاضر موزه نظامی می‌باشد و انواع سلاحهای گرم و سرد از زمان صفویه تا کنون در معرض دید عموم است. موزه نظامی بندرانزلی در ساختمانی قرار گرفته که خود موزه‌ای از معماری و هنر است.
۹	بلوار بندر انزلی	تاریخی-تفریحی	قدمت این پارک ساحلی به سال ۱۳۰۷ باز می‌گردد. بلوار به وسعت ۳۵۰۰۰ متر مربع در کنار موج شکن و مشرف به دریا ساخته شده‌است و همراه با گلزار زیبایش پارکی دیدنی می‌باشد.
۱۰	آرامگاه آقا سید محمد نجفی	زیارتی	آیت الله سیّد محمد نجفی در سال ۱۲۵۷ شمسی در نجف اشرف (عراق) دیده به جهان گشود.
۱۱	بقعه بی‌بی حوریه	زیارتی	آرامگاه خواهر علی بن موسی و از دختران موسی کاظم می‌باشد. بنای آن جدید و مجلل می‌باشد دیوارها از سنگ مرمر، سقف بقعه طاق هشت ضلعی با کاشی‌های منقوش و بام آن گنبد مدور کاشی کاری شده‌است ضریح بزرگ فلزی مشبک و مطلا و شیشه‌بند، مرقد روی کرسی از سنگ مرمر عالی بنا شده‌است. بقعه دارای تاسیساتی از قبیل زائرسرا، مسجد با دو گلدسته بلند و زیبای کاشی کاری شده، سرایداری و پارکینگ می‌باشد
۱۲	گورستان لهستانی‌ها در بندر انزلی	تاریخی	در این گورستان تعداد ۶۳۹ نفر از مهاجرین لهستانی که طی حمله سربازان نازی در سال ۱۹۴۱ از طریق بندر انزلی به ایران پناهنده شدند به خاک سپرده شده‌اند که این گورستان دومین گورستان بزرگ سربازان لهستانی در ایران است که اکثراً به علت بیماری و سختی راه جان سپرده‌اند و در شهرهای مختلف ایران به خاک سپرده شده‌اند. گورستان بندر انزلی بعد از تهران بزرگترین گورستان این افراد جنگ زده‌است که یادگاری هستند از اتفاقات تلخ جنگ جهانی دوم.
۱۳	حافظیه انزلی	تاریخی	محل ترنم موزیک در سال ۱۳۱۱ شمسی به وسیله شهرداری و توسط مهندسی آلمانی ساخته شد و مساحت کلی این بنا ۷۶ متر مربع است. که مکانی بود برای هنرنمایی گروههای موسیقی، این بنا ۴ سال پیش از ساخت بنای جدید حافظیه ساخته شده‌است که با توجه به شهرت حافظیه در سال ۱۳۶۶ توسط شهردار وقت بندر انزلی این بنا که شباهت زیادی به آرامگاه حافظ شیرازی دارد از محل ترنم موزیک بندر انزلی به حافظیه انزلی تغییر نام پیدا کرد.
۱۴	مجتمع تفریحی طرح دریا	تفریحی	مناطق ویژه و مجهز طرح شنا مخصوص خواهران و برادران در خیابان پاسداران، ساحل قو و نیز جنب هتل سفیدکنار قرار دارد که مجهز به انواع خدمات رفاهی، نجات غریق، اسکله قایقرانی، مرکز خرید و غیره می‌باشند.
۱۵	پارک شهر	تفریحی

چشم انداز

آلبوم تصاویر اماکن دیدنی بندر انزلی

• 

  غروب ساحل

• 

  تالاب انزلی

• 

  تالاب انزلی

• 

  موج شکن

• 

  کشتی تفریحی میرزا کوچک خان

• 

  آرامگاه سربازان لهستانی

• 

  نمای بیرونی از بلوار انزلی

• 

  ساحل قدیم انزلی

• 

  تاسیسات ساحلی بندر انزلی

• 

  پل قدیم غازیان

• 

  تالاب انزلی

• 

  بلوار

• 

  موج شکن

• 

  تاسیسات ساحلی

• 

  برج طاووس بزرگترین برج گیلان

• 

  بلوار بندرانزلی

• 

  بندرانزلی اسفند ۱۳۹۲

ساختمان‌های قدیمی بندر انزلی

بندرانزلی سابقاً دارای چندین قلعه و باستیان نظامی و چند منار بوده‌است که متأسفانه به جز یک منار از بقیه آثاری به جای نمانده‌است. ناگفته نماند که هم اکنون در انزلی ساختمان‌هایی با قدمت ۱۲۰ تا ۱۵۰ سال نیز به چشم می‌خورد.

• دیرینه ترین سازه‌ای که تا کنون پابرجاست فانوس دریایی (مناره) می‌باشد که در سال ۱۸۱۵ میلادی ساخته شد و در مرکز شهر قرار دارد.
• عمارت معتمدی (شهربانی سابق و فرماندهی نیروهای انتظامی فعلی) در بلوار فوقانی است که قدمتی همانند برج ساعت (مناره) دارد.
• محل ترنم موزیک که به حافظیه معروف است.
• ساختمان شهرداری بندر انزلی.
• کاخ میان پشته که از لحاظ معماری دارای اهمیت می‌باشد که البته بنای اصلی این کاخ قدمتی بسیار بیشتر از این بنای معماری دوران پهلوی دارد.
• سمت غرب ساختمان دادگستری، ساختمان فند چنان – جنوب غربی میدان، ساختمان داود زاده از جمله بناهائی است که بین سالهای ۱۳۰۴ – ۱۳۰۶ شمسی ساخته شده‌است.
• ساختمان چهارطبقه معروف به ساختمان حاجی علی عباس رمضانی در جنب میدان امام خمینی که در سال ۱۳۱۹ شمسی به مبلغ ۴۰۰۰۰ تومان از طرف دولت خریداری و محل استقرار دادگستری و ثبت و اسناد انزلی شد و اکنون جزء آثار حفاظت شده و در فهرست آثار میراث فرهنگی ثبت شده‌است. این ساختمان یه دست استادمعمار ستار روزگار ساخته شده است.
• ساختمان داوود زاده با پنج طبقه و با نمای آجر که امروزه به عنوان مهمان‌پذیر و در میدان امام خمینی به نام هتل گلسنگ معروف است. سه – ساختمان دوطبقه‌ای که در جنب شیلات انزلی قرارگرفته و دارای نقوش و کنده کاری با دست استاد معمار ستار روزگاراست (این ساختمان‌ها امروزه تخریب شده‌است) و همچنین درست روبروی همین ساختمان بنای دوطبقه‌ای با نمای زیبا وجود دارد که به گراندهتل معروف است که آن هم به دلیل بی توجهی مسولین در حال نابودیست.
• بنای مهمان خانه آرارات که جنب شیلات در غازیان قرار داشت و از قدیمی ترین بناهای دو طبقه در انزلی محسوب می‌گردید، این بنا در اوایل دوران سلطنت پهلوی به دست استاد معمار ستار روزگار بنا نهاده شد که به دلیل بی توجهی و همچنین قرار گرفتن در طرح پل جدید غازیان به همراه مغازه‌های زیرین ان تخریب گردید.
• بنای تاریخی بانک ملی انزلی در میدان اصلی این شهر به رغم ثبت در فهرست آثار تاریخی و میراث فرهنگی کشور به دلیل بی توجهی مسئولان در معرض خطر تخریب قرار دارد. این بنای زیبای آجری به بناهای دوران پهلوی باز می‌گردد.

 

• 

  بنای پر شکوه شمس‌العماره بندر انزلی

• 

  عمارت شمس‌العماره از زاویه‌ای دیگر

 

کاخ پر شکوه خوشتاریا

کاخ باشکوه خوشتاریا یکی از با شکوه ترین بناها در زمان خود مختص به تاجر روس که از اولین کسانی بود که صنعت برق را وارد ایران کرد. روایت است در دورانی که خبری از روشنایی برق نبود در شب‌های مه آلود بندر انزلی این بنا با نور خود منظره‌ای زیبا را به وجود می‌آورد. بنای کاخ میان پشته که یکی از مشهور ترین بناها از معماری دوران پهلوی محسوب می‌گردد، سال ۱۳۰۸ شمسی بر خرابه‌های کاخ خوشتاریا آغاز و بین سالهای ۱۳۱۳ – ۱۳۱۴ شمسی پایان یافت. مساحت زیر بنای آن ۱۱۶۸ مترمربع می‌باشد.

عکس از بناهای تاریخی

کاخ میان پشته، برج ساعت، ساختمان موزیک، پل غازیان، بنای شهرداری، سر در اداره بنادر و دریانوردی، بانک ملی انزلی، کلیسای مریم مقدس، منبع آب اداره بنادر، مناره مسجد قائمیه، ساختمان قدیمی دادگستری، مجموعه میدان امام، هتل گل سنگ، بلوار ساحلی، عمارت قاسم اف و ساختمان دبیرستان مهدخت (شرف) را از دیگر بناهای تاریخی ثبت شده شهرستان انزلی است.

 

• 

  مناره بندر انزلی

• ۳۸۹۰۱۶۵۹٫jpg

  بنای شهرداری بندر انزلی ۱۲۷۶

• 

  ساختمان بانک ملی بندر انزلی

• 

  نمایی از ساختمان شهرداری از داخل بلوار انزلی

• هتل رستوران پنج طبقه گل سنگ (عمارت داوود زاده)

• 

  ورودی سابق گورستان بندر انزلی

• 

  اولین پل متحرک ایران ۱۳۲۳

• 

  حمام سنگی انزلی ۱۲۸۱ خورشیدی

 

حمام‌های قدیمی بندر انزلی

• حمام پنجشنبه:

این بنا در کهنه بازار انزلی واقع شده و از ساخته‌های دوره ناصرالدین شاه به سال ۱۳۰۳ ه. ق است.

• حمام علی اف:

این بنا در انتهای خیابان ابوذر (سپه) واقع شده و از آثار اواخر دوره قاجار به سال ۱۳۲۶ ه. ق است که توسط علی اف از بازرگانان انزلی- ساخته شده‌است. این بنا که به شیوه جدید و با دستگاه‌های دوش، وان و نمره‌های خصوصی ساخته شده بود در ابتدا متشکل از دو بخش مردانه و زنانه بود که بعدها بخش زنانه آن برچیده شد و در بخش مردانه نیز تغییراتی از جمله افزودن بر تعداد نمره‌های خصوصی آن صورت گرفت. بخش مردانه دارای فضای وسیع با خزینه‌های آب گرم و سرد است.

• حمام شاه:

این بنا که مهم‌ترین حمام تاریخی شهرستان انزلی به شمار می رفته در اوایل دوره قاجار توسط امیر هدایت الله فومنی معروف به گیلانشاه (مقتول ۱۲۰۰ ه. ق) ساخته شده و به هنگام مسافرت و اقامت شاهان قاجار در انزلی مورد استفاده آنان قرار می‌گرفت. حمام شاه انزلی که به سبک دیگر حمام‌های قدیمی ساخته شده و دارای کاشی‌کاری زیبایی بوده در دوره اخیر ویران شده‌است.

• حمام سنگی:

به سال ۱۲۸۱ خورشید، از شگفتی‌های حمام سنگی، نحوه گرم شدن و ماندگاری آب در خزینه آن بود. از تاریخچه این حمام اطلاعات کاملتری در دسترس نیست.

بازارهای بندر انزلی

• بازار کاسپین:

بازار کاسپین یکی از بزرگترین بازارها در بندر انزلی می‌باشد. این بازار از لحاظ موقعیت در یکی از بهترین مکان‌های شهر بنا شده‌است. نزدیکی این بازار به شهر و همچنین خیابان پاسداران این بازار را به یکی از هدف‌های مسافرین در روزهای تعطیل تبدیل نموده‌است. این بازار دارای پارکینگ اختصاصی نیز می‌باشد.

• بازار پردیس:

این بازار محل فروش صنایع دستی – پوشاک و … می‌باشد. اکثر اجناس موجود در این بازار اجناس روسی می‌باشد. این بازار یکی از بازارهای شلوغ انزلی می‌باشد. فروش اجناس به روز با قیمت مناسب از دلایل شلوغی این بازار می‌باشد. این بازار واقع در خیابان مطهری ابتدای خیابان ورزش می‌باشد.

• بازار ساحلی (آسیای میانه):

یکی از زیبا ترین جاذبه‌های گردشگری و توریستی شهر انزلی می‌باشد. این بازار در کنار ساحل زیبای بندر انزلی ساخته شده و دارای نمای واقعاً زیبایی می‌باشد. این بازار یکی از پر رفت‌وآمد ترین بازارهای شهرستان انزلی می‌باشد. تنوع در قرفه‌های این بازار دست شما را برای خرید باز می‌گذارد. یکی از مزیت‌های این بازار وجود پارکینگ اختصاصی به طول ۲ کیلومتر می‌باشد.

• شنبه بازار:

قدمت این بازار به بیش از ۷۰ سال پیش بازمی گردد. این بازار که در مرکز شهر انزلی قرار دارد و از گذشته‌های دور از روستاهای اطراف انزلی و سایر شهرهای از شهرهای دور و نزدیک گیلان، تولیدات خود را اعم از میوه و سبزی و صیفی تا حصیر و زنبیل و رب انار و زیتون و مرغ و خروس و دست بافته‌های زیبای پشمین را به این بازار می‌آوردند. این بازار در مرکز شهر انزلی در خیابان میرزاکوچک خان برپا می‌گردد.

• بازار گیلار:

بازار گیلار واقع در غازیان می‌باشد و بیشتر کالاهای ارائه شده در این بازار از اجناس ترک و روس می‌باشد.

• بازار سپه:

یکی دیگر از بازارهای انزلی بازار سپه می‌باشد که در میدان امام خمینی – خیابان ابوذر غفاری (خیابان سپه) قرار دارد.

در سال ۱۳۶۶ زمان شهردار جوان باقر خوانساری این بنای ارزشمند به دلایل نه چندان قابل توجیه تخریب شد.

برخی از مشاهیر برجسته بندر انزلی

• ابراهیم مرادی اولین کارگردان سینمای بلند ایران و از فعالین نهضت جنگل
• بابک افشار آهنگساز برجسته و بنام موسیقی ایران
• عزیز نبوی از بنیانگذاران رشته حسابداری در ایران
• داریوش عبادالهی نویسنده برجسته ایران
• جلیل ضیاءپور پدر نقاشی مدرن ایران
• احمد عاشورپور از پایه‌گذاران موسیقی پاپ ایرانی و پدر معنوی موسیقی فولکلور گیلان
• دکتر محمدحسین جزیره‌ای چهره علمی و ماندگار در علوم و مهندسی کشاورزی ایران
• دکتر علی درویش‌زاده چهره ماندگار عرصهٔ علم زمین‌شناسی و عضو پیوسته فرهنگستان علوم
• سیروس قایقران، کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران

برخی از شهدا، ایثارگران و قهرمانان نظامی بندر انزلی

• دریابد فرج ا… رسایی: وی به مدت دوازده سال فرماندهٔ نیروی دریایی شاهنشاهی ایران بودند. ایشان در سال ۱۳۸۱ در امریکا به دیار ابدی شتافتند.
• شهید ناوسروانیدا… بایندر
• شهید سرتیپ موسی نامجو: وزیر دفاع (سومین وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران بعد از شهید دکتر چمران و سرتیپ خلبان شهید فکوری) در کابینه شهید رجایی بودند.
• شهید محمود پیشگاه هادیان: خلبان هلیکوپتر شکاری کبری (هوانیروز)
• شهید محمود فلاحتی
• امیر سرتیپ خلبان آزاده اکبر صیاد بورانی (اف-۴ فانتوم) قهرمان جنگ.
• امیر سرتیپ خلبان شهرام رستمی (اف-۱۴ تام کت) قهرمان جنگ.
• سرهنگ خلبان جلیل پوررضایی (از استادان بنام اف-۴)قهرمان جنگ.

ورزش انزلی

بندر انزلی با بیش از ۱۴۰۰۰ ورزشکار سازمان یافته با نسبت جمعیت شهری مقام اول کشور را از لحاظ تعداد ورزشکار به خود اختصاص داده‌است.،

باشگاههای ورزشی

در شهر انزلی باشگاه‌های ورزشی متعددی مشغول به فعالیت هستند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

 

ردیف	نام باشگاه
۱	ملوان بندر انزلی
۲	استقلال شهرداری
۳	پیام مقاومت
۴	گمرک
۵	بنادر ودریا نوردی
۶	شیلات
۷	باشگاه گیو
۸	ملوان نوین
۹	باشگاه هلال احمر
۱۰	ملوان سپید بندر انزلی
۱۱	باشگاه صیدگر بندر انزلی

مشاهیر ورزش بندر انزلی

برخی از مشاهیر برجسته ورزش بندر انزلی عبارتند از:

• پهلوان عزیز وکیل منفرد: اولین قهرمان دو مارتن ایران و موسس باشگاه ورزشی گیو بندر انزلی اولین باشگاه ورزشی گیلان و سومین باشگاه ورزشی ایران.
• بهمن صالح نیا موسس باشگاه ملوان بندر انزلی
• زنده یاد سیروس قایقران: کاپیتان اسبق تیم ملی فوتبال ایران
• غفور جهانی: مهاجم اسبق تیم ملی ایران که فوتبال ایران را با گل خود راهی جام جهانی فوتبال کرد.
• حیدر شونجانی: قهرمان و رکورد دار شنای ایران
• حسین اغماض: قهرمان بوکس آسیا و جهان
• جاسم ویشگاهی: قهرمان جهان و کاپیتان تیم ملی کاراته ایران
• فرشید سلمان پور: قهرمان ورزشی کشور در ورزش‌های آبی دارنده سه رکورد ثبت شده در کتاب رکوردهای گینس.
• محمد حسن ذوالفقاری نژاد: پدر بسکتبال ایران

 

• 

  سیروس قایقران

• 

  غفور جهانی

• 

  یعقوب کوچکزاد

گالری تصاویر باشگاه‌های ورزشی بندر انزلی

• 

  ملوان بندر انزلی

• 

  جلد مجله دنیای ورزش

• 

  عزیز اسپندار و غفور جهانی

• 

  تیم فوتبال باشگاه گیو

• 

  ملوان نیروی دریایی انزلی

• 

  انزلی قطب بوکس ایران

• 

  روزهای طلایی بوکس انزلی

 

 

محلات